Mardin, tarihi dokusu ve kültürel çeşitliliği ile zengin bir yaşam sunar. Şehrin taş yapıları, dar sokakları ve manzaralı terasları, geleneksel yaşam tarzını modern zamanlarla harmanlayan özel bir atmosfer yaratır. Mardin'de yaşam, tarih ve doğanın iç içe geçtiği, sosyal ilişkilerin sıcak ve komşuluk ilişkilerinin güçlü olduğu bir yapıda devam etmektedir. Geleneksel Mardin evleri, genellikle büyük ailelerin bir arada yaşadığı, avlulu ve birden fazla katlı yapılar olarak dikkat çeker. Bu evler, şehrin tarihi ve kültürel kimliğini yansıtan önemli unsurlardır.
Mardin'in gelenek ve görenekleri, çok kültürlü yapısından büyük ölçüde etkilenmiştir. Dini ve kültürel bayramlar, şehrin sosyal hayatında merkezi bir yer tutar. İslami bayramların yanı sıra, Süryani cemaatinin kutladığı Paskalya gibi Hristiyan bayramları da şehirde büyük bir coşkuyla kutlanır. Yine, her yıl düzenlenen ve bölgenin dini çeşitliliğini sergileyen Mardin Uluslararası Müzik Festivali, şehrin kültürel takviminde önemli bir yere sahiptir.
Yöresel mutfak, Mardin yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır ve şehir, zengin mutfağı ile tanınır. Kaburga dolması, içli köfte, sembusek ve cevizli biber gibi yerel lezzetler, özellikle misafirperverlik ritüellerinde önemli bir rol oynar. Mardin mutfağı, et yemeklerinin ve baharatların hakim olduğu, aynı zamanda bölgesel ürünlerle zenginleştirilmiş çeşitli tatlar sunar. Yemekler genellikle aile bireyleri ve komşularla birlikte, büyük sofralarda topluca yenir, bu da Mardin'deki toplumsal bağların kuvvetini ve misafirperverliği gösterir.
El sanatları da Mardin'deki kültürel yaşamın bir diğer önemli yönüdür. Telkari (ince işçilikli gümüş işlemeciliği), taş işçiliği ve dokumacılık, şehrin sanatsal becerilerini ve geçmişten gelen zanaatkarlık geleneğini sergiler. Bu el sanatları, hem yerel halkın geçim kaynağı hem de Mardin'in turistik çekiciliğini artıran unsurlardır.
Mardin'de yaşamak, bu zengin kültürel dokunun içinde günlük yaşantıyı sürdürmek anlamına gelir. Gelenekler, sosyal etkileşimler ve kültürel pratikler, şehrin dinamiklerini ve sakinlerinin yaşam tarzını şekillendirir. Ayrıca, Mardin'in tarihi ve kültürel zenginliği, sakinlerine hem gurur kaynağı hem de günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası olarak hizmet eder. Bu çeşitlilik ve zenginlik, Mardin'i sadece bir yaşam alanı değil, aynı zamanda keşfedilmeye değer bir kültürel miras alanı yapar.