Alanya Üniversitesi, Hamdullah Emin Paşa ve Haremi Hatice Tahire Hanım Vakfı tarafından 3 Mart 2011 tarihinde kurulmuştur. Üniversitenin kökleri, Osmanlı paşası Hamdullah Emin Paşa'nın eğitim ve hayırseverlik mirasına dayanmaktadır. 1851-1939 yılları arasında yaşayan Hamdullah Emin Paşa, hukuk eğitimini Mısır, İsviçre ve Londra’da tamamlamış, ardından Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli yargı görevlerinde bulunmuştur. 1909 yılında Antalya milletvekili olarak II. Meşrutiyet Mebusan Meclisi’nde görev yapmış ve yaşlılık döneminde doğduğu Mahmutseydi köyüne dönerek zirai ve imar faaliyetlerinde bulunmuştur. Türkiye’de yazılan ilk bilimsel ziraat kitabının da yazarıdır.
2007 yılında vakıf yönetimi, Alanya'da bir vakıf üniversitesi kurulması yönünde çalışmalara başlamıştır. 14 Mart 2008 tarihinde yapılan paydaş toplantısında üniversitenin kurulması konusunda genel uzlaşı sağlanmış ve 23 Aralık 2008 tarihinde ilk başvuru yapılmıştır. Mütevelli heyeti oluşturulmuş ve gerekli belgeler ve fizibilite raporu 26 Ağustos 2009 tarihinde sunulmuştur. 3 Mart 2011 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan kanun ile Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi kurulmuştur. 18 Temmuz 2011 tarihinde üniversitenin ana yönetmeliği Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından uygun görülerek yayımlanmıştır.
Üniversite, başlangıçta Turizm Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Fen Bilimleri Enstitüsü ve Sosyal Bilimler Enstitüsü'nden oluşmaktaydı. İlk yerleşke, Alanya Cikcilli Mahallesi'ndeki Nimet ve Abdurrahman Alaettinoğlu Yerleşkesi’nin temeli 18 Kasım 2011 tarihinde atılmıştır ve 2013 yılında tamamlanmıştır. Eğitim-öğretim faaliyetlerine 2014-2015 akademik yılında başlanmış ve ilk öğrenciler Turizm Fakültesi ve Sanat ve Tasarım Fakültesi’ne kabul edilmiştir.
Üniversitenin adı, 9 Şubat 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan kanunla "Alanya Üniversitesi" olarak değiştirilmiştir. Üniversitenin akademik yapısında 2023 yılında yapılan düzenlemelerle Mimarlık Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi kapatılarak yerine Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi açılmış, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nin adı ise İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi olarak değiştirilmiştir.
Alanya Üniversitesi, eğitimde yenilikçi ve küresel bir vizyon benimseyerek, öğrencilere geniş bir akademik yelpaze sunmakta ve araştırma, sosyal sorumluluk projeleri ve uluslararası işbirlikleri ile toplumun gelişimine katkıda bulunmaktadır. Alanya’nın eşsiz doğal güzellikleri ve tarihi dokusu ile bütünleşen kampüs yaşamı, öğrencilere hem akademik hem de sosyal anlamda zengin bir deneyim sunmaktadır. Üniversite, sunduğu çeşitli burslar, öğrenci değişim programları ve kariyer olanakları ile öğrencilerinin kariyer yolculuklarına güçlü bir başlangıç yapmalarını sağlamaktadır.