İzmir Ticaret Odası (İZTO), Türkiye’nin önde gelen sivil toplum kuruluşlarından biri olup, 1885 yılında kurulmuştur. 80 bin üyeye ulaşan İZTO, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün katılımıyla 1923 yılında gerçekleşen İzmir İktisat Kongresi’nden bu yana yeniliklerin ve değişimin simgesi olmuştur. İzmir'e değer katacak projeler gerçekleştirmeyi misyon edinen İZTO, 1988 yılında eğitim alanında kalıcı eserler bırakmak amacıyla İzmir Ticaret Odası Sosyal Yardımlaşma Vakfı’nı kurmuştur. Bu vakıf, hayırseverlerin desteği ile ilkokul binaları ve meslek kursları açarak pek çok öğrenci yetiştirmiştir. 1995 yılında İzmir Ticaret Odası Eğitim ve Sağlık Vakfı’na dönüşen vakıf, 2001 yılında ise İzmir Ekonomi Üniversitesi'ni kurmuştur.
İzmir Ekonomi Üniversitesi, 14 Nisan 2001 tarih ve 24373 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 4633 sayılı Kanun ile 2 fakülte, 5 yüksekokul ve 2 enstitü olarak kurulmuştur. 1 Temmuz 2001 tarihinde Balçova Kampüsü’ne taşınan üniversite, 288 öğrenci ile eğitim serüvenine başlamıştır. Ege Bölgesi’nin ilk vakıf üniversitesi olan İzmir Ekonomi Üniversitesi, zamanla Türkiye’de en çok tercih edilen üniversiteler arasına girmiştir. Üniversite, 8 fakülte, 2 yüksekokul, 3 meslek yüksekokulu ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü ile gelişimini sürdürmektedir. Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından verilen ‘kurumsal akreditasyonu’ alan üniversite, eğitim-öğretim, araştırma ve geliştirme, toplumsal katkı ve yönetim sistemi gibi birçok alanda yapılan incelemeyi başarıyla geçmiştir. Akredite bölüm sayısı 14’e ulaşmıştır.
Üniversitenin misyonu, liderlik vasıflarıyla donanmış, girişimci ve eleştirel düşünebilen, sürekli sorgulayan, yenilikçi ve nitelikli bireyler yetiştirmek ve özgün araştırmalarla bilime katkıda bulunmaktır. Vizyonu ise, evrensel düzeyde kaliteli eğitim-öğretim ve bilimsel araştırmalarla topluma öncülük eden, seçkin bir yükseköğretim kurumu olmaktır.
Kurumsal temel değerleri arasında katılımcılık, yenilikçilik, toplumsal sorumluluk ve mükemmeliyetçilik bulunmaktadır. Katılımcılık, evrensel, esnek, çoğulcu, iş birliğine açık ve şeffaf bir akademik çevre yaratmayı ifade ederken; yenilikçilik, etkili ve yaratıcı disiplinlerarası araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin içinde yer almayı içerir. Toplumsal sorumluluk, toplumsal kaynakların etkin yönetiminden sorumlu olmayı ve evrensel bilgi üretip yaymayı vurgularken; mükemmeliyetçilik, ülkenin ve şehrin gelişmesi, öğrencilerin en iyi şekilde geleceğe hazırlanması için yapılan çalışmalarda en iyiyi aramayı hedefler.