Bingöl Üniversitesi, 29 Mayıs 2007 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5662 Sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu ve ilgili diğer düzenlemelerle kurulmuştur. Üniversite, Türkiye'nin doğusunda yer alan Bingöl ilinde, bölgenin eğitim ve kalkınma potansiyelini artırmayı hedefleyen önemli bir yükseköğretim kurumudur. Prof. Dr. Azmi ÖZCAN’ın Aralık 2007’de rektör olarak atanması ile eğitim-öğretim faaliyetlerine başlamıştır.
Kuruluş döneminde Bingöl Üniversitesi, rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Fen-Edebiyat Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ile Fırat Üniversitesi’ne bağlı iken adı ve bağlantısı değiştirilerek oluşturulan Ziraat Fakültesi, Sağlık Yüksekokulu, Meslek Yüksekokulu, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ve rektörlüğe bağlı olarak kurulan Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Fen Bilimleri Enstitüsü ile eğitim faaliyetlerine başlamıştır.
İlerleyen yıllarda üniversite, fiziki altyapısını geliştirerek, akademik ve idari personel sayısını artırarak büyümeye devam etmiştir. 2010 yılında Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, 2011 yılında İlahiyat Fakültesi, Yabancı Diller Yüksek Okulu ve Yaşayan Diller Enstitüsü, 2012 yılında Veteriner Fakültesi ve Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu (Spor Bilimleri Fakültesi), 2013 yılında Sağlık Bilimleri Enstitüsü ve Diş Hekimliği Fakültesi, 2016 yılında Sağlık Yüksek Okulu kapatılarak Sağlık Bilimleri Fakültesi ve Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2019 yılında Cumhurbaşkanı Kararı ile Kıraat İlmi Enstitüsü, 2015 yılında Genç Meslek Yüksek Okulu ve 2016 yılında Solhan Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, 2020 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Meslek Yüksekokulu ve 2022 yılında ise Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Fakültesi kurulmuştur.
Bugün itibariyle Bingöl Üniversitesi, 10 fakülte, 1 yüksekokul, 5 enstitü, 6 meslek yüksekokulu, 21 araştırma merkezi ve 1 laboratuvar ile eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini sürdürmektedir. Üniversite, 84 ön lisans, 42 lisans, 48 yüksek lisans ve 16 doktora programı olmak üzere toplamda 190 programa sahiptir ve yaklaşık 16.518 öğrenciye eğitim vermektedir.
Üniversitenin kampüsleri Bingöl merkez ilçede 3.115.616,85 m², Genç ilçesinde 17.373,49 m² ve Solhan ilçesinde 9.248,33 m² olmak üzere toplamda 3.142.238,07 m² açık alana sahiptir. Merkez kampüsünde 24 saat boyunca hizmet veren modern bir kütüphane, öğrencilerin ders dışı sportif faaliyetlerde bulunabilecekleri spor kompleksi ve kapalı spor salonu, bilimsel ve sanatsal etkinlikler için kullanılan bir kongre merkezi bulunmaktadır. Ayrıca Bingöl-Erzurum yolunun 22. kilometresinde bulunan Bingöl Üniversitesi Uygulama Oteli ve Termal Tesisleri, ziyaretçilere termal su kaynakları ile hizmet sunmaktadır. Bu tesisler, aynı zamanda Fizyoterapi ve Turizm ve Otelcilik Programında okuyan öğrenciler için uygulama alanı olarak kullanılmaktadır.
Bingöl Üniversitesi, 2017 yılında Kalkınma Bakanlığı tarafından finanse edilen ve Yükseköğretim Kurumu tarafından organize edilen “Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması” Projesi kapsamında Tarım ve Havza Bazlı Kalkınma alanında, 2018 yılında ise Yükseköğretimde “Dijital Dönüşüm” çalışmaları kapsamında pilot üniversite seçilmiştir.
Kısa zamanda eğitim-öğretim ve araştırma-geliştirme altyapısı ile dikkat çeken Bingöl Üniversitesi, ulusal ve uluslararası standartlarda eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve uygulamalar gerçekleştirmektedir. Bu çabalar doğrultusunda, modern teknolojiyi kullanarak, doğa ve teknoloji arasında bir köprü kurmayı başarmış ve üniversitenin eğitim kalitesini artırmıştır. Bingöl Üniversitesi, doğanın teknoloji ile buluştuğu bir ihtisas üniversitesi olarak, akademik performans ve başarı açısından önemli gelişmeler kaydetmiştir.