İnönü Üniversitesi, 28 Ocak 1975 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen ve 3 Nisan 1975 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1872 sayılı kanun ile kurulmuştur. 1976-1977 eğitim-öğretim yılında eğitim hizmeti vermeye başlayan üniversite, başlangıçta Sadreddin Konevî Anadolu İmam Hatip Lisesi binasında faaliyetlerini sürdürmüş, 1984-1985 akademik yılında ise mevcut yerleşkesine taşınarak hızla gelişmeye başlamıştır.
Günümüzde İnönü Üniversitesi, Türkiye'nin saygın ve köklü üniversiteleri arasında yer almaktadır. Üniversite, 14 fakülte, 2 yüksekokul (1’i Devlet Konservatuvarı), 4 meslek yüksekokulu, 6 enstitü ve 31 araştırma ve uygulama merkezi ile yaklaşık 40.000 öğrenciye eğitim hizmeti sunmaktadır. Şehir merkezine 10 km mesafede bulunan 7000 dekarlık merkez yerleşkesi, Malatya Meslek Yüksekokulu ve Malatya OSB Meslek Yüksekokulu kampüsleriyle birlikte eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini sürdürmektedir.
Kurulduğu günden bu yana hızla gelişen ve büyüyen İnönü Üniversitesi, bugüne kadar yaklaşık 150.000 mezun vererek ülkenin bilim, düşünce, sanat, ekonomi ve sosyal alanlarında kendini ispat eden on binlerce nitelikli insan kaynağı yetiştirmiştir. Üniversite, yüksek eğitim olanakları ve artan başarı ivmesiyle ülkenin ve bölgenin aydınlık geleceğine katkı sağlamaya devam etmektedir.
İnönü Üniversitesi'nin yerleşke alanı, nitelikli eğitim tesislerinin yanı sıra çok amaçlı kültür salonları, sosyal tesisler, spor ve rekreasyon alanları ile öğrencilerin ders dışı zamanlarını verimli değerlendirmelerine olanak tanımaktadır. Engellilere yönelik eğitim ve uygulama merkezleri ile 'Engelsiz Kampüs' anlayışıyla Türkiye'nin önde gelen üniversitelerinden biridir. Merkez yerleşkede özel kız ve erkek öğrenci yurtları da barınma imkânı sunmaktadır.
Üniversitenin adını taşıdığı büyük devlet adamı İsmet İnönü'nün anısına açılan İnönü Müzesi ile Fen Edebiyat Fakültesi binasında yer alan İnönü Üniversitesi Kurumsal Müzesi, üniversitenin tarihi ve kültürel mirasını koruyup yaşatmaktadır. Bu müzeler, üniversitenin öğrencilere ve ziyaretçilere sunduğu önemli kültürel kaynaklar arasında yer almaktadır.