Samsun Üniversitesi, 18 Mayıs 2018 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında 7141 sayılı kanunun 7. maddesiyle belirtilen 2809 sayılı Kanuna eklenen EK MADDE 185 ile Samsun’da kurulmuştur.
Samsun Üniversitesi bünyesinde, rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Mühendislik Fakültesi, İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Tıp Fakültesi, İslami İlimler Fakültesi bulunmaktadır. Ayrıca, Ondokuz Mayıs Üniversitesi'ne bağlı iken bağlantısı değiştirilerek rektörlüğe bağlanan Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi ile Özdemir Bayraktar Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi de üniversite bünyesine dahil edilmiştir.
Bunun yanı sıra, Ondokuz Mayıs Üniversitesi'ne bağlı iken bağlantısı değiştirilerek rektörlüğe bağlanan Sivil Havacılık Yüksekokulu ile Kavak Meslek Yüksekokulu da Samsun Üniversitesi'ne bağlanmıştır. Üniversite ayrıca rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Lisansüstü Eğitim Enstitüsü ile eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir.
Samsun Üniversitesi’nin misyonu, nitelikli öğretim ve araştırma imkanları sunan, Ar-Ge ve yenilikçi faaliyetleri destekleyen, ülkemizin öncelikli alanlarına katkı sağlayan, sosyal, kültürel ve ekonomik sorunlara küresel bir vizyonla yaklaşan ve çözüm arayışında olan bir üniversite olmaktır. Bu misyonu benimseyen, katılımcı ve eleştirel anlayışı benimseyen bireyler yetiştirmeye öncülük etmektedir. Vizyonu ise, nitelikli toplum tahayyülüne ulaşmış, nitelikli eğitim ve araştırmalar ile Türkiye’nin gününe ve geleceğine katma değer sağlayan bir üniversite olmaktır.