Van, Türkiye'nin doğu sınırında yer alması sebebiyle, çeşitli etnik ve kültürel grupların bir arada yaşadığı zengin bir demografik yapıya sahiptir. İlin nüfusu, büyük ölçüde Kürt kökenli vatandaşlardan oluşmakla birlikte, Türkler, Araplar ve diğer azınlık grupları da içermektedir. Bu çeşitlilik, Van'ın sosyal ve kültürel hayatına derin bir zenginlik katmaktadır.
Van nüfusu, genellikle genç bir nüfus yapısına sahiptir, bu da dinamik bir iş gücü potansiyeli anlamına gelir. Ancak, bölgedeki ekonomik zorluklar ve eğitim olanaklarının sınırlı olması nedeniyle göç oranları da oldukça yüksektir. Özellikle gençler ve eğitimli bireyler, iş olanakları ve daha iyi yaşam standartları arayışı içinde batı illerine veya yurtdışına göç etmeyi tercih edebilmektedirler.
Van'da yaşayan nüfusun büyük bir kısmı kırsal alanlarda yaşamaktadır ve tarım, hayvancılık gibi geleneksel sektörler hâlâ önemli geçim kaynakları arasında yer alır. Kırsal kesimlerde yaşayanlar, genellikle geniş aile yapılarına sahip olup, toplumsal ve ailevi bağlar güçlüdür. Şehir merkezlerinde ise, daha modern ve kentsel bir yaşam tarzı gözlemlenir, burada eğitim ve sağlık hizmetlerine daha kolay erişim sağlanabilir.
Eğitim seviyesi, özellikle kırsal bölgelerde halen bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Yüksek okuryazarlık oranlarına rağmen, üniversiteye devam eden öğrenci sayısı görece düşüktür. Bu durum, bölgedeki uzun vadeli kalkınma potansiyelini etkileyebilir. Ancak, yerel ve ulusal düzeyde yapılan yatırımlarla eğitim altyapısının güçlendirilmesi hedeflenmektedir.
Kültürel olarak Van, birçok farklı gelenek ve göreneği bünyesinde barındırır. Dini ve kültürel bayramlar, hem şehirde hem de kırsal kesimlerde büyük bir coşkuyla kutlanır. Bu tür etkinlikler, toplumun farklı kesimlerini bir araya getirerek sosyal uyumu ve kültürel çeşitliliği pekiştirir. Özetle, Van'ın demografik yapısı, genç nüfusu, etnik çeşitliliği ve kırsal ile kentsel yaşam tarzlarının iç içe geçmiş haliyle dinamik ve çeşitli bir mozaik oluşturur.